«Փոքրիկ Իշխանը» աշխարհի ամենահետաքրքիր գործերից մեկն է: Էքզյուպերիի մոտ գործը կարծես ինքնագիր էր: Նա առանձնապես չէր էլ մտածում տպագրության մասին և ողջ էլ չէր, երբ գիրքը լույս տեսավ հայրենիքում՝ Ֆրանսիայում:
Իրականում Էքզյուպերին սիրտը տվել էր ոչ թե թղթին և մատիտին, այլ երկնքին: Պրոֆֆեսիոնալ թռիչքը նրան բառացիորեն գայթակղեց թռչելու ցանկությամբ, գրողի գործերից շատերը նվիրված էին օդաչուներին: Էքզյուպերին երբեք իրեն չկարծեց հեքիաթասաց, նա նույնիսկ չուներ սեփական զավակներ, որոնց գիշերը՝ քնելու համար պատմություններ հորիներ: 1942 թ.-ին՝ մահից մոտ երկու տարի առաջ, ինչ-որ բան նրան հուշում էր, որ գրի 140 էջանոց ձեռագիր օդաչուների մասին, որոնք ստիպված վայրէջք են կատարում անապատում և հանդիպում են այլ մոլորակի անհավատալի տղային:
Այս հեքիաթի ամեն մի հերոս ունի իր իրական նախատիպը: Փոքրիկ Իշխանը հենց Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի կերպարն է, որը վերադարձավ մանկություն և զրկեց մեծերին ցինիզմից և կոպտությունից:
Փխրուն և գեղեցիկ «Ռոզը», որը խնամքի կարիք ուներ`առանց կասկածի, Էքզյուպերիի կինն էր՝ Էքզյուպերի Կոնսուելը: Լատինական ամերիկացի ջերմասիրտ ընկերները նրան կոչեցին «մի փոքր Սալվադորյան հրաբուխ»: Անտուանն ու Կոնսուելոն բարդ կապեր ունեին, նրանք ապրում էին գրեթե առանձին, բայց հստակ էր՝նրանց մեջ խորը կապ կար:
Ենթադրվում է, որ «Լիսի» գաղափարը պատկանում է Էքզյուպերիի ընկերոջը՝ Սիլվիա Ռայնհարդտին, որի հետ նա կապվում էր մի նուրբ և կարծես թե ոչ պլատոնական բարեկամությամբ: Թարգմանիչ Նորա Գալը, որը «Փոքրիկ Իշխանին» ներկայացրեց ռուս ընթերցողներին, կարծում է, որ «Լիսը» պատասխանատու է բացառապես ընկերոջ կերպարի համար և ոչ մի կերպ չի մրցում «Ռոզայի» հետ:
Թվում է, թե Էքզյուպերին չէր էլ մտահոգվում ձեռագրերի ճակատագրով: Հարյուր քառասուն էջեր՝ սուրճի հետքերով, ծխախոտի մնացորդներով, միայն մի քանի օրիգինալ նկարազարդումներ, որոնք լեգենդի համաձայն, թողել են ընկերոջ հետ՝ միջանցքում՝ շտապ թռչելով Ֆրանսիա: «Ես կցանկանայի ձեզ նվիրել ինչ-որ զարմանալի բան, այն ամենը, ինչ ես ունեմ», – ասաց գրողը: Միգուցե նա դեռ չգիտեր, որ գրել էր 20-րդ դարի մեծ գործերից մեկը:
«Փոքրիկ իշխանը» առաջին անգամ լույս է տեսել անգլերենով, իսկ ավելի ուշ Ֆրանսիայում ՝ օկուպացիայից ազատագրվելուց հետո:
Օդաչու Էքզյուպերիի ճակատագիրը ավարտվեց տարօրինակ և դրամատիկ՝ իր ամենահայտնի ստեղծագործության սյուժեի պես: 1944 թ.-ին հետախուզական թռիչքի ժամանակ Էքզյուպերիի ինքնաթիռը վթարի է ենթարկվում:
Ալլա Դավթյան