Խուլիո Կորտասարը ծնվել է 1914 թ. օգոստոսի 26-ին (մահացել է 1984 թ.) – արգենտինացի գրող և բանաստեղծ, «մոգական ռեալիզմ» ուղղության ներկայացուցիչ:
Վեպի հեղինակ, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում թարգմանիչ, անթիվ մրցույթների հաղթող, Ֆրանսիային սիրահարված և իսկական արգենտինացի: Այս ամենը Խուլիո Կորտասարն է՝ մոգական կամ ֆանտաստիկ ռեալիզմի դպրոցի ամենահայտնի գրողներից մեկը:
Կորտասար-մարդ
Կորտասարի կյանքը անսովոր է, ինչպես և նրա վեպերն ու պատմվածքները: Օրինակ՝ որպես արգենտինացի, Կորտասարը ծնվել է Բրյուսելում: Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գրողի ընտանիքը ստիպված էր մեկնել Եվրոպա՝ մնալով Շվեյցարիայում և Իսպանիայում, և ի վերջո ընտանիքը տեղափոխվեց Արգենտինա:
Գրողը ուներ մեկ քույր՝ Օֆելիան, հայրը լքել էր ընտանիքը, երբ Խուլիոն չորս տարեկան էր: Չնայած դժվար կյանքին, Խուլիոն սիրում էր ազատ ժամանակ կարդալ և գրել: Ըստ նրա, առաջին բանաստեղծությունները գրել է ինը տարեկանում:
Գրողի կյանքը հանգիստ չէր անգամ դպրոցն ավարտելուց հետո: Բուենոս Այրեսի համալսարանն ընդունվելուց հետո Կորտասարը մեկ տարի անց դուրս եկավ և սկսեց աշխատել որպես ուսուցիչ: Խուլիոն երկար ժամանակ դասավանդեց Արգենտինայի մայրաքաղաքի մերձակայքում գտնվող Բոլիվարի փոքրիկ քոլեջում, այնուհետև աշխատեց գյուղի ուսուցիչ և վերջապես Մենդոզա քաղաքի համալսարանում:
Հետաքրքիր է, որ Կորտասարը չի ստացել համալսարանի դիպլոմ, բայց նա կարողացել է դասավանդել համալսարանում: Սա, հավանաբար, գրողի տաղանդի դրսևորումներից մեկն էր. Հետագայում անցավ անգլերենից և ֆրանսերենից իսպաներեն թարգմանիչների եռամյա դասընթացների ինը ամիսը: Եվ 1951-ին Կորտասարդը ստացավ գրական կրթաթոշակ Ֆրանսիայի կառավարությունից, որի հույսով էլ մնում էր Փարիզում ապրելու ժամանակ:
Դրանից հետո Կորտասարը «աճեց» մրցանակներով: Նրան շնորհվել է Արգենտինայում Քենեդիի մրցանակ, Ֆրանսիայում Medici մրցանակ, իսկ Մեքսիկայում, Ֆրանսիայում և Իսպանիայում, գրողը դառնում է տարբեր համալսարանների պատվավոր դոկտորը:
Խուլիոյի անձնական կյանքն էլ էր անսովոր: Չնայած նա ուներ երեք սիրելի կին ու երկու անգամ էլ ամուսնացել էր, բայց երեխաներ չունեցավ: Առաջին կինը թարգմանիչ Աուրորա Բերնարդեզն էր, որի հետ գրողը ապրեց 13 տարի: Երկրորդը՝ Ուորն Կառվելիսը, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գործադիր կոմիտեի անդամն էր: Գրողի երկրորդ և երրորդ կանայք մահացան լեյկոզից՝ ամուսնությունից ընդամենը երեք տարի անց:
Ավելի ուշ, նույն հիվանդությունից, Կորտասարն ինքը մահացավ՝ Բեռնարնեզի գիրկը: Գրողը թաղված է փարիզյան ամենահայտնի գերեզմանատներից մեկում ՝ «Մոնպառնաս»-ում, իր երկրորդ պաշտոնական կնոջ կողքին:
Կորտասար – գրող
Խուլիոն իր գրական կարիերան սկսեց 24 տարեկանում՝ «Явь» ժողովածուի հրատարակմամբ: Սա գրողի հրատարակած միակ բանաստեղծություններն էին: Խուլիոյի բազմաթիվ բանաստեղծությունների հեղինակ է. Մնացածը տպագրվել են հետմահու:
Կորտասարի գրական ուղու հաջորդ կարևոր քայլը 1946 թ.-ին արգենտինացի հայտնի արձակագիր Խորխե Լուիս Բորխեսի ամսագրում «Захваченный дом» պատմվածքի հրապարակումն էր:
Հետաքրքիր է, որ ինչ-ինչ պատճառներով Կորտասարը չի դասակարգվում որպես պոստմոդեռնիստ, փոխարենը, նրան ասում են մոգական ռեալիստ:
Բառերով խաղալու ունակություն, սյուժեում խառնել բոլորովին անսովոր հատկություններ, կախարդանք ավելացնել առօրյա կյանքում. Սա Կորտասարի «հնարքն է»: Նրա պատկերները խորհրդավոր են և պարադոքսալ, դրանք պարզապես թույլ են տալիս Ձեզ տեսնել պատկերները նոր կողմից: Այս իմաստով Կորտասարդը ինչ-որ չափով մոտ է ֆրանսիացի էկզիստենցիալիստ գրող Ժան-Պոլ Սարտրին, որը նույնպես ուներ իր հատուկ տեսակետը աշխարհի մասին:
Չնայած Խուլիո Կորտասարը ճանաչված է պատմվածքի վարպետ բայց, նրան հանրաճանաչություն բերեցին վեպերը կամ, ավելի ճիշտ, «հակա-վեպերը»:
Ինքը՝ Կորտասարը համարում է, որ իր լավագույն վեպը «Игру в классики» է: Գրողը նույնիսկ մանրամասնել է, թե ինչպես պետք է պատշաճ լուսաբանել գիրքը: Անհնար է փոխանցել այն ազդեցությունը, որը «Կորտասար» վեպերն ու պատմվածքները ունեն ընթերցողի վրա: Նույն «Игру в классики» գործը ընդհանրապես ոչ մի կապ չունի դասական ստեղծագործության հետ, պարզապես պետք է վերցնել այն և կարդալ: Կամ, ավելի ճիշտ՝ «խաղալ»:
Ալլա Դավթյան